Οἱ ἀντιδράσεις γιὰ τὸ περίφημο βιβλίο τῆς 6ης Δημοτικοῦ, οἱ ὁποῖες κατέληξαν στὸν ἀποκλεισμὸ τῆς ὑπουργοῦ παιδείας ἀπὸ τὸ κοινοβούλιο καὶ στὴν κατάργηση τοῦ βιβλίου, ἔχουν νὰ μᾶς διδάξουν πολλὰ ἐφόσον μπορέσουμε νὰ τὶς καταλάβουμε.

Μὲ τὸ νέο βιβλίο, ἔστω ἄψογο, τὰ παιδιὰ θὰ συνεχίσουν νὰ μή μαθαίνουν ἱστορία στὸ σχολεῖο, καὶ ἡ οἰκογένεια, οἱ φίλοι, τὰ προσωπικὰ (ἑκούσια) διαβάσματα, κλπ, θὰ συνεχίσουν νὰ ἀποτελοῦν τὴν πραγματικὴ πηγὴ τῆς ὅποιας γνώσης τους. Τὸ γεγονὸς ὅτι τὸ σχολεῖο δὲν διδάσκει, δὲν σημαίνει ὅτι μποροῦμε νὰ γράφουμε ἀπαράδεκτα βιβλία, ὅμως προέχει σὲ οὐσία τὸ ἐρώτημα, γιατί τὸ σχολεῖο δὲν διδάσκει καὶ τί θὰ μπορούσαμε νὰ κάνουμε γιὰ νὰ ἀποφύγουμε τὴν ματαιότητα τῆς συγγραφῆς καλῶν ἔστω βιβλίων, ἀλλὰ ἀχρηστευόμενων μέσα ἀκριβῶς στὸν χῶρο γιὰ τὸν ὁποῖο προορίζονται.

Δὲν σκοπεύω νὰ προτείνω ἐδῶ καμμιά λύση γιὰ τὸ ἐκπαιδευτικό μας σύστημα, παρὰ μόνο ὁρισμένες νύξεις ποὺ θὰ βοηθοῦσαν, ἴσως, νὰ ὑποψιαστοῦμε διαστάσεις ἀπαραίτητες γιὰ τὴν κατανόηση τοῦ προβλήματος. Πῶς ἐξηγεῖται ὅτι ἡ ἴδια κοινὴ γνώμη, ἡ ὁποία διαμαρτυρήθηκε γιὰ τὸ βιβλίο ἀποτελεσματικώτατα, ἀνέχεται μιὰ χαρὰ ἀπὸ κυβέρνηση καί ἀντιπολίτευση νὰ ἐπιδοκιμάζουν τὴν ἔνταξη τῆς Τουρκίας στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση, καὶ δὲν ἔχει ἐξωθήσει σὲ ἀποκλεισμὸ ἀπὸ τὸ κοινοβούλιο ὅλους ὅσοι συντάσσονται μὲ τὸ πρόταγμα αὐτό, δηλαδὴ περίπου ὅλους τοὺς νῦν βουλευτές. Ἔμμονη ἀντίδραση, ὅπως ὑπῆρξε ἡ ἀντίδραση γιὰ τὸ σχολικὸ βιβλίο, ἡ ὁποία θὰ προεμήνυε ἀναλόγως βαρὺ πολιτικὸ κόστος, δὲν θὰ ἀνάγκαζε τὰ κόμματα νὰ ἀναθεωρήσουν τὴν πολιτική τους;

Ἡ ἴδια αὐτὴ κοινὴ γνώμη, ἑπομένως, εἴτε συμφωνεῖ μὲ τὶς ἐπιδιώξεις τῶν κομμάτων γιὰ τὴν Τουρκία καὶ τὴν Εὐρώπη, ὁπότε νὰ τὶς βράσουμε τὶς ἀντιδράσεις γιὰ τὸ βιβλίο τοῦ Δημοτικοῦ, εἴτε δὲν δίνει σημασία, τὸ θεωρεῖ ζήτημα πιὸ δευτερεῦον καὶ πιὸ ἀσήμαντο σὲ σχέση μὲ τὴν ποιότητα τοῦ σχολικοῦ βιβλίου, ὁπότε καὶ πάλι νὰ τὶς βράσουμε τὶς ἀντιδράσεις!

Δὲν σκοπεύω νὰ ἀναπτύξω τὴ σημασία τῆς ἔνταξης εἴτε ἀκόμη τῆς θελήσεως τῶν κομμάτων γιὰ ἔνταξη τῆς Τουρκίας στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση. Ὅσοι παρακολουθοῦν τὰ προβλήματα αὐτά, ἀμέσως καταλαβαίνουν ὅτι ὁ κόσμος ποὺ ἐναντιώθηκε στὸ βιβλίο ἔχει μαῦρα μεσάνυχτα γιὰ τοὺς κινδύνους ποὺ διατρέχει ὄχι πιὰ ἡ ἱστορικὴ ἀκρίβεια ἀλλὰ τὸ ἴδιο τὸ παρόν, καὶ εἶναι αὐτονόητο ὅτι ἡ καταβύθιση τοῦ παρόντος αὐτομάτως θὰ ματαιώσει καὶ τὴν ἱστορικὴ ἀκρίβεια. Τί νόημα μπορεῖ νὰ ἔχει ἡ μνήμη τοῦ πῶς ἀκριβῶς ‘φύγαμε’ ἀπὸ τὴν Μ. Ἀσία ἢ τοῦ πῶς ἀκριβῶς πολεμήσαμε τὸ 21, ὅταν θὰ ἔχουμε γίνει κάποιοι ἄλλοι, γιὰ τοὺς ὁποίους καὶ ἡ Μ. Ἀσία καὶ τὸ 21 εἶναι πράγματα περασμένα, ἐνδεχομένως χρήζοντα ἀκριβοῦς ἀκαδημικῆς ἐξιστορήσεως, ἀλλὰ κενὰ ἀπὸ ἀπαιτήσεις γιὰ τὴ ζωή μας σήμερα;

Χωρὶς τὸ ‘θὰ’ ὑπάρχει ἀλήθεια, διότι ἤδη ἔχουμε γίνει κάποιοι ἄλλοι, καὶ ἂς κοπτόμεθα περὶ ἱστορικῆς ἀκριβείας. Τί εἶναι τὸ ‘ἄλλοι’ ποὺ ἔχουμε γίνει;

Ἡ ἀνικανότητά μας νὰ ἱεραρχήσουμε τὶς προτεραιότητες, νὰ καταλάβουμε, γιὰ νὰ μείνω στὴν συγκεκριμένη περίπτωση, ὅτι προτοῦ συμβεῖ ἔστω μία διαμαρτυρία γιὰ τὸ σχολικὸ βιβλίο, ἔπρεπε νὰ εἶχαν ἀναστατώσει τὴν Ἑλλάδα χίλιες καὶ μία διαμαρτυρίες γιὰ τὸ τουρκικὸ μέλλον τῆς Εὐρώπης ποὺ προετοιμάζει ἡ Βουλή μας μὲ τὴν ἴδια θαυμαστὴ μακαριότητα μὲ τὴν ὁποία κατήργησε τόνους καὶ πνεύματα (ὅπου καὶ πάλι ἀκολουθήσαμε μακαρίως), ἡ ἀνικανότητα αὐτὴ μᾶς ἀποδεικνύει τοῦβλα ἀπελέκητα, ἐφόσον πνευματικὴ ζωὴ δὲν ὑπάρχει ἂν ὁ ἄνθρωπος ἔχει πάψει νὰ ἀναγνωρίζει τί εἶναι περισσότερο σημαντικὸ καὶ τί εἶναι λιγώτερο σημαντικό.

Ἡ ἀναγνώριση καὶ ἱεράρχηση τῶν ἀξιῶν δὲν εἶναι μιὰ πολυτέλεια, ἕνα περίεργο χάρισμα ποὺ μπορεῖ κανεὶς νὰ χρησιμοποιεῖ τότε, νὰ τὸ ἀφήνει στὴν ἀχρηστεία ἄλλοτε, κλπ. Ἡ ἀναγνώριση αὐτὴ εἶναι στὸ θεμέλιο τῆς πνευματικῆς ζωῆς καὶ ἐκτείνεται μαζί της. Εἶναι τὸ πρῶτο ποὺ ἔχει νὰ σεβαστεῖ κανεὶς προτοῦ ἀρχίσει ὁποιαδήποτε πνευματικὴ ἐργασία, καὶ εἶναι αὐτὸ ποὺ ἔχει κυρίως νὰ σέβεται σὲ ὅλη τὴν πορεία τῆς ἐργασίας του. Ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἀνεγείρει μνημεῖα γιὰ τὸν Σολωμό, ἀγνοῶντας ὅμως (στὴν πράξη, ἂν ὄχι καὶ στὰ λόγια) ὅτι ὁ Ρίλκε εἶναι δέκα φορὲς σημαντικώτερος τοῦ Σολωμοῦ, ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς δὲν εἶναι Ἕλληνας, εἶναι Βλαχαδερὸ τοῦ Κόσμου, ἐπαρχιωτάκος ἐθνικιστὴς ποὺ δὲν νοιάζεται παρὰ γιὰ ταυτοτητούλα, ὅπως ἀκριβῶς ἐκείνη ποὺ κρεμᾶνε στοὺς φαντάρους γιὰ νὰ ἀναγνωρίζεται τὸ πτῶμα. Ἔτσι λοιπόν, ἔχουμε καταστρέψει τὴν γλῶσσα, ἔχουμε σχολεῖα ὅπου τὰ παιδιά μας δὲν διδάσκονται τίποτα, ἔχουμε οἰκογένειες ταγμένες στὸν πάσῃ θυσίᾳ πλουτισμό, ἔχουμε τοὺς μισοὺς Ἕλληνες δεδηλωμένα ἄθεους, ἔχουμε Βουλὴ ποὺ ἑτοιμάζει τουρκικὸ μέλλον γιὰ τὴν Εὐρώπη..., ἀλλὰ μᾶς πειράζει τὸ ἑξῆς κεφάλαιο τοῦ ἑξῆς σχολικοῦ βιβλίου.