Από τις σελίδες του Έλλοπου προβάλλεται το Ζωντανό Ιστολόγιο ως πηγή προσεκτικής αναφοράς στην Ορθοδοξία. Διαφωνίες μπορεί να υπάρχουν και λάθη να γίνονται, χωρίς αυτό να ζημειώνει την γενική εικόνα της σελίδας. Τέτοια αβλεψία πιστεύω πως είναι και το πρόσφατο αφήγημα για τον κακό στον κόσμο, όπου λέγεται ότι ο πόνος και η δυστυχία υπάρχουν επειδή οι άνθρωποι δεν πηγαίνουν στον Θεό. Ασφαλώς αυτό δεν ισχύει, εφόσον και άγιοι πάσχουν, και ο ίδιος ο Χριστός.
Η αντίληψη ότι χαρά και ευτυχία ανταμοίβουν την ευσέβεια, την δε ασέβεια φανερώνει και τιμωρεί η δυστυχία, είναι αντίληψη προτεσταντική, χαρακτηριστικά υπερτονισμένη στην αμερικανική 'κοινωνία', όπου οι φτωχοί αντί συμπαθείας προσθέτουν στα παθηματά τους και την ηθική απαξίωση με την οποία ο περίγυρος τους περιβάλλει, νομίζοντας ακριβώς ότι το πάθος τους αποδεικνύει την απόστασή τους από τον Θεό.
Το αμέσως προηγούμενο βήμα για την κατάσταση αυτή, βρίσκεται στην εμπορική σχέση με τον Θεό, όπου κάθε πιθανής αναφοράς σε Αυτόν κυριώτερη είναι η αναγνώρισή Του ως παροχέως αγαθών. Πρόκειται δηλαδή για απιστία μάλλον παρά για πίστη, εφόσον το ενδιαφέρον βρίσκεται κυρίως στα αγαθά Του και όχι στον Ίδιο.
Το ατόπημα αυτό και η απιστία στην οποία ριζώνει ευθύνονται επίσης για την απαξίωση του Βυζαντίου στη συνείδηση αρκετών Ελλήνων. "Εφόσον έπεσε, δεν άξιζε", για να το πω συνοπτικά. Έτσι δεν έλεγαν για τον Χριστό οι Εβραίοι; "Εφόσον δεν μπόρεσε να γλυτώσει από τον Σταυρό, δεν ήταν Θεός."
Δυστυχώς η προτεσταντική νοοτροπία έχει επηρεάσει κι εμάς. Διαρκώς περισσότερο ταυτίζουμε την ευλογία με την απολαβή αγαθών και υποπτευόμαστε τους ταλαίπωρους ως δήθεν αντικείμενα θείας οργής και τιμωρίας.
Μήπως ο Θεός δεν θέλει την χαρά μας; Μήπως δεν θέλει να μας στέλνει αγαθά; Είναι Θεός βασανισμού; Τα ερωτήματα αυτά βρίσκονται πίσω από την δικαίωση της προτεσταντικής παραζάλης, και είναι εύλογα ερωτήματα. Είναι όμως άλλο να αντιλαμβάνεται κανείς ένα παράδοξο και να μη μπορεί να εξηγήσει το κακό, και τελείως άλλο να το εξηγεί προτεσταντικά, δηλαδή εσφαλμένα. Δεν θα αναφερθώ στις εξηγήσεις τις οποίες προτείνουν οι Πατέρες μας, παρά μόνο στην φράση του Χριστού, ο οποίος δεν είπε ελάτε σε μένα για να βρείτε υγεία και ευτυχία, αλλά είπε να πάρουμε τον Σταυρό μας και να τον ακολουθήσουμε, η δε ανάπαυση την οποία ο Ίδιος χαρίζει δεν εξαρτάται από την κατοχή (οποιωνδήποτε) αγαθών, είτε αυτά είναι εξωτερικά, είτε ακόμη η ίδια η υγεία μας.
Αγαπητέ Γιώργο, καταρχήν σε ευχαριστούμε για το σχόλιο και τον εκτενή συλλογισμό.
Σήμερα το μεσημέρι άκουσα την εξής επισήμανση σε μια ραδιοφωνική συζήτηση για την οικογένεια:
"Στο κέντρο των προσωπικών και των συλλογικών προβλημάτων μας βρίσκεται η σχέση μας με το Θεό".
Έχω την αίσθηση ότι αυτό είναι και το κύριο μήνυμα της παραπάνω ιστορίας. Έξω από την αυθεντική σχέση με τον (Ζωντανό!) Θεό δεν υπάρχει πραγματική χαρά κι ευτυχία, καθώς "νου αποστάς του Θεού δαιμονιώδης ή θηριώδης γίνεται".
Κατά τα άλλα ευχαριστούμε για την θαυμάσια ανάλυση περί δυτικής θεολογίας και βέβαια περί της διάστασης του πόνου ως παραχώρησης του Θεού προς "εξόφληση ή αποταμίευση" στην τράπεζα τ' Ουρανού. :-)